Tajemnica Brokeback

Mountain

gatunek: Melodramat

premiera: 2006-02-242005

2005-09-02reżyseria: Ang Lee

scenariusz: Diana Ossana, Larry McMurtry

Osadzony w pięknych krajobrazach Ameryki, film opowiada historię dwóch młodych mężczyzn, których od pierwszego spotkania łączy nierozerwalna więź, dowodząca wiecznej siły miłości. Ennis Del Mar (Heath Ledger) i Jack Twist (Jake Gyllenhaal) poznają się w trakcie poszukiwania zatrudnienia. Świat podlega stałym zmianom, ale ich codzienność wypełnia monotonia. Wszystko w ich życiu zostało już z góry ustalone - mają znaleźć stałe zajęcie, ożenić się i założyć rodzinę. Obu prześladuje jednak... pragnienie czegoś, co trudno im nawet określić. Gdy ich nowy pracodawca Joe Acquirre (Randy Quaid) wysyła ich do pracy na majestatyczne wzgórze Brokeback, zawiązuje się między nimi głęboka zażyłość. Na Brokeback Mountain mają miejsce wydarzenia, które na zawsze odmienią dotychczasowe życie Ennisa i Jacka. Przyjaciele postanawiają jednak zachować je w tajemnicy... U schyłku lata Ennis i Jack opuszczają Brokeback. Każdy z nich rozpoczyna nowe życie. Ennis poślubia dziewczynę - Almę (Michelle Williams), z którą wiedzie skromne życie wraz z dwiema córkami. Jack poznaje w Teksasie piękną Lureen Newsome (Anne Hathaway). Wkrótce bierze z nią ślub, doczekuje się syna i rozpoczyna pracę w firmie teścia. Mijają 4 lata. Pewnego dnia Alma przynosi Ennisowi pocztówkę, w której Jack zapowiada swój przyjazd do Wyoming. Ennis wyczekuje przyjaciela, a po jego przybyciu przekonuje się, że rozłąka jedynie wzmocniła ich przyjaźń... Czy tajemnica ze wzgórza Brokeback wyjdzie na jaw...?

Wielkie niespełnienie

Skromna, zrealizowana za zaledwie 14 milionów dolarów "Tajemnica Brokeback Mountain" przebojem zdobyła ekrany amerykańskich kin oraz serca krytyków, okazując się najgłośniejszą i najczęściej dyskutowaną premierą 2005 roku. Film zdobył 8 nominacji do Oscarów, 3 nagrody BAFTA, 4 Złote Globy i szereg prestiżowych wyróżnień przyznawanych przez różnego rodzaju stowarzyszenia krytyków oraz organizacje branżowe. Premierze ekranizacji krótkiego opowiadania Annie E. Proulx towarzyszyło również sporo kontrowersji. Ze względu na tematykę obrazu i oskarżenia o "zgniliznę moralną" dystrybucja filmu została zakazana w Chinach i w amerykańskim stanie Utah.

Pamiętając jeszcze o zamieszaniu, które towarzyszyło organizowanym w naszym kraju Paradom Równości, spodziewałem się, że również w Polsce premiera "Tajemnicy Brokeback Mountain" nie przejdzie bez echa. Próby zdyskredytowania filmu jeszcze przed jego obejrzeniem widoczne były również na naszym serwisie (FILM WEB), gdzie w wyniku inicjatywy czytelników "pisma poświęconego" "Tajemnica Brokeback Mountain" uzyskała średnią ocenę na poziomie 4 punktów (na 10 możliwych). Wydaje mi się jednak, że wraz z premierą emocje towarzyszące ekranizacji powoli opadały. Niezależnie bowiem od płci głównych bohaterów "Tajemnica Brokeback Mountain" pozostaje piękną i poruszającą historią o najpiękniejszym uczuciu - miłości.

Ennis Del Mar i Jack Twist poznają się latem w 1963 roku w Wyoming. Obaj zostają zatrudnieni przez ranczera Joe Aguirre'a do wypasu owiec na zboczach majestatycznej góry Brokeback. Mężczyźni od razu przypadają sobie do gustu. Z czasem jednak przyjaźń przeradza się w miłość.
Ennis i Jack nie potrafią poradzić sobie ze swoim uczuciem. Z początku traktują je jako krótką przygodę. Nawet przez chwilę nie dopuszczają do siebie myśli, że mogą być homoseksualistami. Wraz z końcem lata ich drogi się rozchodzą. Ennis wraca do swojej dziewczyny Almy, z którą bierze ślub i szybko doczekuje się dwóch córek. Jack związuje się z piękną Lureen Newsome i zostaje ojcem pięknego syna.
Mijają cztery lata. Pewnego dnia Ennis otrzymuje od Jacka pocztówkę z propozycją spotkania...

Miłość homoseksualna nie jest w kinie tematem nowym. Już jeden z pierwszych filmów nakręconych przez Tomasza Edisona w 1896 roku pokazywał parę tańczących mężczyzn, a włóczęga Charlie w niemym "Bałaganie na planie" z 1916 roku dokonywał cudów, by uniknąć awantury z groźnym scenografem oskarżającym trampa o całowanie chłopca.

Teoretycznie "Tajemnica Brokeback Mountain" nie opowiada zatem o niczym nowym. Siłą tego filmu jest jednak nie sam temat, ale sposób w jaki go przedstawia. Gatunkowo obraz Anga Lee jest melodramatem. Wzruszającą opowieścią o wielkiej, ale niemożliwej do spełnienia miłości determinującej życie Ennisa i Jacka oraz ich najbliższych. Nie mogąc ujawnić swoich uczuć mężczyźni cierpią, a wraz z nimi cierpią ich rodziny. Kochankowie okazują się złymi mężami i złymi ojcami krzywdząc tych, którzy w pewien sposób są im najbliżsi. Miłość w "Tajemnicy Brokeback Mountain" staje przekleństwem bohaterów, a nie zbawieniem.

Jack i Ennis są kowbojami. Pierwszy z nich zarabia pieniądze biorąc udział w licznych rodeo, drugi żyje z wypasu owiec i bydła. Oczywiście noszą kowbojskie kapelusze, wysokie buty i świetnie jeżdżą konno. Są uosobieniem męskości, na pierwszy rzut oka ostatnimi ludźmi, których moglibyśmy podejrzewać o homoseksualne zainteresowania. Zdają sobie z tego sprawę również sami bohaterowie. Z początku nie chcą się przyznać do własnej miłości a później, kiedy jest ona ewidentna praktycznie o niej nie rozmawiają, zupełnie jakby bali się wyznań. Do prawdziwej, szczerej rozmowy między nimi dochodzi dopiero wiele lat po ich pierwszym spotkaniu. Wtedy też małomówny i mrukliwy Ennis zbiera się po raz pierwszy w sobie i mówi, co naprawdę czuje do Jacka.

"Tajemnica Brokeback Mountain" zachwyca jednak nie tylko piękną i poruszającą historią miłosną, ale również doskonałym aktorstwem i wspaniałym warsztatem. Role Ennisa i Jacka wymagały od aktorów sporej odwagi. Ang Lee zdecydował się na współpracę z Heathem Ledgerem i Jake'em Gyllenhaalem. O tym, że jego wybór był słuszny stanowią choćby nagrody jakie otrzymali odtwórcy głównych ról, wśród których nie zabrakło również nominacji do Oscara. Ledger i Gyllenhaal stworzyli trudne, a przy tym wszystkim niezwykle wiarygodne kreacje.
Warto zwrócić uwagę również na 25-letnią Michelle Williams, niegdysiejszą gwiazdę serialu "Jezioro marzeń", która w brawurowy sposób wcieliła się w postać nieszczęśliwej żony Ennisa znającej sekret jej męża.

Tłem dla opowiadanej historii są piękne zbocza góry Brokeback oraz prowincjonalne miasteczka Wyoming pięknie sfilmowane przez operatora Rodrigo Prieto, autora mającego na swoim koncie zdjęcia do tak głośnych produkcji jak "Amores Perros", czy "Frida". W parze z nimi idzie wspaniała muzyka Gustavo Santaolalla.

Gorąco namawiam was do obejrzenia "Tajemnicy Brokeback Mountain". Ang Lee porywając się na ryzykowny temat stworzył piękną historię miłosną, która - czego mogą się obawiać niektórzy - nigdy nie przekracza granicy dobrego smaku. Za kilkadziesiąt lat tego rodzaju produkcje na pewno nie będą już budzić takich emocji, podobnie jak dziś protestów nie wzbudzają już filmy opowiadające o miłości białej kobiety i czarnego mężczyzny. Warto zobaczyć choćby po to, by wyrobić sobie własne zdanie na temat jednego z najczęściej dyskutowanych filmów 2005 roku.

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Tragedia Brokeback Mountain

O "Tajemnicy Brokeback Mountain" wydaje się, że wszystko zostało już powiedziane. Ile osób, tyle opinii, a ja spotkałam się przede wszystkim z tymi mówiącymi, że to film o gejach, długi i przereklamowany. Rok po premierze, kiedy opadły emocje i o filmie już słyszało się coraz mniej, sama postanowiłam wyrobić sobie zdanie o tak szczodrze obdarowywanym nagrodami obrazie. Czy krytycy mogliby się aż tak mylić? Może tzw. szeroka publiczność nie zrozumiała przesłania?

Zarys fabuły wydawał mi się jak najbardziej oczywisty. Dwóch wcześniej nieznających się młodych mężczyzn Jack Twist (Jake Gyllenhaal) i Ennis Del Mar (Heath Ledger) otrzymują pracę przy wypasie owiec na stokach tytułowej góry. Dni płyną monotonnie, czas spędzony we własnym towarzystwie łączy ich coraz bardziej. Wśród przepięknej amerykańskiej przyrody mężczyźni przeżywają bardzo silne emocje, ich wzajemne relacje zacieśniają się do tego stopnia, że lepiej było zachować je w tajemnicy.

Powrót do dotychczasowego życia dla obu okazał się trudny. Wydaje się jednak, że Ennis, który przed wyprawą zaplanował ślub z Almą (Michelle Williams ) poradził sobie w dalszym życiu lepiej. Jack dłuższy czas szukał swojego miejsca na ziemi. Pochopnie jednak wyciągali wnioski ci, którzy sądzili, że tych dwóch więcej się nie spotka i sekret z wspólnej pracy na zboczach pozostanie tylko wspomnieniem z lat młodości. Wszystko za sprawą jednej kartki pocztowej...

"Tajemnica Brokeback Mountain" to piękna historia miłości. Czy ma znaczenie, że jej bohaterami byli mężczyźni? Dla mnie - żadne. Trudno stwierdzić, czy film zyskałby, czy stracił, gdyby zamiast Jacka pojawiła się Jacklin. Myślę, że sporo widzów zbyt mocno koncentrowało się na analizie faktu, że jest to miłość gejowska, a zbyt mało próbowało doszukać się tragedii, poświęcenia, niespełnionych uczuć, dramatów moralnych. Według mnie film zmusza do myślenia i ciągle wraca pytanie, co by było gdyby... Tak naprawdę w "Tajemnicy..." wielu widzów, gdyby tylko chciało, mogłoby odnaleźć nutę z własnego życia uczuciowego.

Podczas seansu uderzyła mnie prostota w realizacji filmu, spora ilość ujęć przyrody, krajobrazów. Muzyka - jakby ktoś obok właśnie dogrywał ją na gitarze, tak zupełnie przypadkowo. W początkowych scenach gra aktorów wydawała się zbyt wolna, ale to odczucie szybko minęło. Duże wrażenie zrobił na mnie Jake Gyllenhaal, który od czasu "Donniego Darko" poczynił duże postępy i z przyjemnością oglądam z jego udziałem kolejne filmy. Obawiałam się, zupełnie niepotrzebnie, o kreację Michelle Williams , którą wcześniej znałam jedynie z "Jeziora marzeń". Nieznany mi wcześniej Heath Ledger zdobył moje uznanie, o dziwo, za gburowatość, markotność i zamknięcie się w sobie. Jedynie Anne Hathaway nie przypadła mi do gustu.

Nie spodziewałam się tego, że ponad dwie godziny miną tak szybko, prawdę mówiąc nie rozumiem tych, którzy twierdzili, że film jest przydługi. Z czystym sumieniem mogę polecać obejrzenie "Tajemnicy Brokeback Mountain", ale proponuję odrzucić uprzedzenia. Nie słuchać tych, którzy negują wszystko, co przedstawia Ang Lee. Namawiam do tego, aby wyrobić sobie własną opinię na temat tego filmu. Może podobnie jak ja odnajdziecie wiele pytań, na które warto będzie poszukać odpowiedzi. Może zadumacie się nie tylko nad tajemnicą, ale też nad tragedią, która wydarzyła się u stóp Brokeback Mountain... Tragedią nieszczęśliwej miłości.

Ang Lee

Reżyser i scenarzysta z Tajwanu, który zdobył uznanie międzynarodowej publiczności i krytyki, realizując filmy łączące w sobie tradycje kultury Wschodu i Zachodu. Zasłynął z tworzenia odmiennych stylistycznie obrazów, charakteryzujących się trafnością obserwacji zarówno sfery obyczajowej, codzienności, jak i psychiki bohaterów. Po studiach filmowych w Tajpej, przeniósł się z żoną i dziećmi do USA.... Kontynuował tam naukę na Uniwersytecie Nowojorskim, pisał scenariusze i współpracował ze Spike'iem Lee. Jako reżyser zadebiutował w roku 1992, filmem "Dłonie, które leczą", którego był także scenarzystą i producentem. Kolejny obraz, "Przyjęcie weselne" przyniósł mu międzynarodowe uznanie i szereg nagród za przedstawienie w komediowej konwencji losów Chińczyka, geja zamieszkałego w Nowym Jorku, który zmuszony zostaje przez sytuację do zawarcia fikcyjnego ślubu. Lee otrzymał za ten film nominację do Oscara oraz Złotego Niedżwiedzia na festiwalu w Berlinie. Pierwszym filmem anglojęzycznym Lee była adaptacja powieści Jane Austen "Rozważna i romantyczna", w którym główną rolę zagrała Emma Thompson. Również tę produkcję wyróżniono Złotym Niedźwiedziem, a prócz tego nagrodą Brytyjskiej Akademii Filmowej i nominacją do Złotego Globu. Wielką sławę przyniósł reżyserowi baśniowy "Przyczajony tygrys, ukryty smok", przekazujący w konwencji filmu kung-fu sporą dawkę wschodniej filozofii, mitologii oraz wspaniałych scen walki, których choreografem był Yuen Wo-Ping, twórca niezapomnianych układów choreograficznych z "Matrixa". Za "Przyczajonego tygrysa..." Lee otrzymał mnóstwo nagród, w tym Złoty Glob.

Filmografia Ang Lee

filmy

2012 - Życie Pi 3D  (Life of Pi)

2011 - Little Game, A

2009 - Zdobyć Woodstock (Taking Woodstock) - nominacja do nagrody Złota Palma

2007 - Ostrożnie, pożądanie (Se, jie) - nagroda Złote Lwy oraz 1 inna i 4 nominacje

2005 - Tajemnica Brokeback Mountain (Brokeback Mountain) nagroda Oscara oraz 9 innych oraz 15 nominacji

2003 - Hulk

2001 - Chosen

2000 - Przyczajony tygrys, ukryty smok (Wo hu cang long) - nagroda Złoty Glob oraz 7 innych nagród i 15 nominacji

1999 - Przejażdżka z diabłem (Ride with the Devil)

1997 - Burza lodowa (The Ice storm) - nagroda Złotego Żuka i 2 nominacje

1995 - Rozważna i romantyczna (Sense and Sensibiliti) - nagroda BAFETA oraz 3 inne nagrody i 7 nominacji

1994 - Jedz i pij, mężczyzno i kobieto (Yin shi nan nu) - nominacja do nagrody BAFETA oraz 1 inna nominacja

1993 - Przyjęcie weselne (Xi yan) - nagroda Złoty Niedźwiedź oraz 2 nominacje

1992 - Tui shou